شهرستان کاشمر در زمره ۱۵ شهرستان وقفی کشور به حساب می‌آید. این شهرستان از گذشته‌های دور تا کنون در زمینه وقف سرآمد بوده است و از گذشته ۹۰ درصد نیات واقفین ویژه عزاداری ایام محرم به ثبت رسیده است. وجود هزار و ۶۷۰ موقوفه در کاشمر، خود گواه نیک‌اندیشی و اهمیت مردمان این دیار به انجام خیر ماندگار و صدقه جاریه است. نمونه‌های مختلف از موقوفات در کاشمر را می‌توان از درمانگاه عصمتیه و حافظ لصحه در زمینه بهداشت و درمان، در کنار هزاران وقف با نیت عزاداری اهل بیت و … مثال زد که در گذشته صورت گرفته و در سایه این اقدامات ملموس و ماندگار عامه مردم از آثار و برکات آن بهره‌مند می‌شده‌اند.
اما اکنون با توجه به نیازهای فعلی جامعه، جای خالی وقف در حوزه‌های مختلف شهرستان بیشتر احساس می‌شود. چه بسا با توجه به امکاناتی که در اختیار اداره اوقاف شهرستان هست، می‌توان در سالی که شعار، ” تولید دانش‌بنیان و اشتغال آفرینی” مزین شده، از ظرفیت وقف برای سوق دادن امور خیر به سمت توسعه علم و فناوری، بخصوص در حوزه رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب و کارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها)، که به ارزش افزوده چندین برابری برای کل جامعه منجر می‌شود، همت نمود. اما مهم‌ترین پیشران انجام آن، فرهنگ‌سازی در بین خیّرین و آحاد جامعه است.
ضرورت توجه به حوزه وقف علم و فناوری
با توجه به اینکه همواره وقف در رفع نیازهای جامعه پیشقدم بوده، می‌توان سود حاصل از وقف را در جهت گسترش علم و معرفت هزینه کرد و یا مستقیم وقف برای علم و فناوری و… تعريف شود.
دبير انجمن ياوران وقف علم و فناوري در کاشمر و مدیر مرکز نوآوری و شتابدهی ترشیز دراین زمینه گفت: توجه به وقف در حوزه فناوري و صنايع دانش‌بنيان، علاوه بر ایجاد اشتغال، باعث توسعه نوآوری نیز می‌شود و با توجه به امکانات گسترده‌ای که اوقاف دارد، می‌تواند آنها را در اختیار دانشجویان، کارآفرینان و دانش‌بنیان‌ها قرار بدهد، تا زمینه توسعه اقتصاد دانش‌بنیانی فراهم شود.
مجید عاقل افزود: درحوزه دانش‌بنیان یکی از مصادیق مهم صدقه جاریه و وقف بسترسازی اشتغال و توسعه کارآفرینی دانش‌بینان است که متاسفانه اقدامات ملموس و ماندگاردر حوزه کارآفرینی دانش‌بنیان انجام نگرفته و یا انجام گرفته اما عامه مردم و خیرین از آثار و برکات آن اطلاع چندانی ندارند.
وی برحمایت از پایان‌نامه‌ها و اختراعات و ابتکارات پژوهشی، حمایت از تجاری سازی محصولات و فناوری‌های دانش‌بنیان، حمایت از پژوهش‌های تحقیقاتی دراستای مزیت‌های نسبی منطقه و حمایت از تخصیص فضای تحقیقاتی و ارائه فضاهای بلااستفاده به حوزه‌های مرتبط به علم و فناوری تاکید کرد و گفت: هزینه‌های دولتی قابل توجهی در حوزه پژوهش و آموزش صرف می‌شود، اما تا رسیدن به یک اقتصاد نوآور، پژوهش‌های کارآمد، درآمدزا و حامی نوآوری نیروی انسانی فاصله داریم.
عاقل ابراز کرد: با توجه به سبقه مذهبی شهرستان، ساختمان‌هاي متعدد، هیئات و مساجد و حسینیه‌هايي وجود دارد که فقط در زمان‌های کوتاه و مناسبتی از آنها استفاده می‌شود. حال آنکه با در اختیار گذاشتن این فضاها به جوانان نوآور و محقق یا ایجاد فضاهای کارگاهی برای آنان می توان مسیر حرکت‌های نوآورانه و دانش‌بنیان را هموارتر کرد.
وی با بیان اینکه بهره‌برداری از وقف در راستای رفع نیازهای جامعه می‌تواند گره‌گشایی بیشتر در حل مشکلات داشته باشد؛ گفت: برای تحقق شعار سال و توجه ویژه به حوزه دانش بنیان و اشتغال‌آفرینی آماده‌ایم تا با کمک اداره اوقاف، صدقات جاریه را در این راستا هدایت کنیم زیرا می‌توان از طریق وقف بخش اعظمی از نیازهای جامعه را مرتفع نمود.
وقف در حوزه علم و فن‌آوری نیازمند فرهنگ‌سازی
“وقف ” کلمه ای سه حرفی است اما در درون آن دنیایی خیر و نیکی می‌توان متصور شد و آنهایی که به دنبال نشر خیر هستند در شرایط فعلی جامعه می‌توانند با وقف در عرصه علم و فناوری، ماندگار شوند این در حالی است که در بیانیه گام دوم انقلاب هم، جوانان، دانش، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان مورد تاکید قرار گرفته و آینده کشور در این مسیر قرار دارد. لذا ترویج فرهنگ وقف باید با این مسیر همراه شود. این مهم در کاشمربه عنوان یک شهرستان وقفی بیشتر مورد تاکید است.
در این خصوص رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر گفت: وقف علم و فن‌آوری یکی از اولویت‌های امروز کشور است .
حجت الاسلام حسین نیساری افزود: در حوزه علم و فناوری در سال‌های گذشته رهبر معظم انقلاب چند اولویت را برای وقف‌های جدید اعلام کردند که مهم ترین آن، سوق دادن مردم به سمت وقف علم و فناوری بود و سازمان اوقاف هم این مهم را در دستور کار خود قرار داده است.
وی با بیان اینکه در این راستا اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان، کارگروه‌هایی را تشکیل داد تا هر کس بنا به صلاحدید خود در هر بخش که ضروری دانست وقف داشته باشد که وقف علم و فناوری هم در اولویت قرار گرفت.
اما اکنون با توجه به نیازهای فعلی جامعه، جای خالی وقف در حوزه‌های مختلف شهرستان بیشتر احساس می‌شود. چه بسا با توجه به امکاناتی که در اختیار اداره اوقاف شهرستان هست، می‌توان در سالی که شعار، ” تولید دانش‌بنیان و اشتغال آفرینی” مزین شده، از ظرفیت وقف برای سوق دادن امور خیر به سمت توسعه علم و فناوری، بخصوص در حوزه رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب و کارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها)، که به ارزش افزوده چندین برابری برای کل جامعه منجر می‌شود، همت نمود. اما مهم‌ترین پیشران انجام آن، فرهنگ‌سازی در بین خیّرین و آحاد جامعه است.
ضرورت توجه به حوزه وقف علم و فناوری
با توجه به اینکه همواره وقف در رفع نیازهای جامعه پیشقدم بوده، می‌توان سود حاصل از وقف را در جهت گسترش علم و معرفت هزینه کرد و یا مستقیم وقف برای علم و فناوری و… تعريف شود.
دبير انجمن ياوران وقف علم و فناوري در کاشمر و مدیر مرکز نوآوری و شتابدهی ترشیز دراین زمینه گفت: توجه به وقف در حوزه فناوري و صنايع دانش‌بنيان، علاوه بر ایجاد اشتغال، باعث توسعه نوآوری نیز می‌شود و با توجه به امکانات گسترده‌ای که اوقاف دارد، می‌تواند آنها را در اختیار دانشجویان، کارآفرینان و دانش‌بنیان‌ها قرار بدهد، تا زمینه توسعه اقتصاد دانش‌بنیانی فراهم شود.
مجید عاقل افزود: درحوزه دانش‌بنیان یکی از مصادیق مهم صدقه جاریه و وقف بسترسازی اشتغال و توسعه کارآفرینی دانش‌بینان است که متاسفانه اقدامات ملموس و ماندگاردر حوزه کارآفرینی دانش‌بنیان انجام نگرفته و یا انجام گرفته اما عامه مردم و خیرین از آثار و برکات آن اطلاع چندانی ندارند.
وی برحمایت از پایان‌نامه‌ها و اختراعات و ابتکارات پژوهشی، حمایت از تجاری سازی محصولات و فناوری‌های دانش‌بنیان، حمایت از پژوهش‌های تحقیقاتی دراستای مزیت‌های نسبی منطقه و حمایت از تخصیص فضای تحقیقاتی و ارائه فضاهای بلااستفاده به حوزه‌های مرتبط به علم و فناوری تاکید کرد و گفت: هزینه‌های دولتی قابل توجهی در حوزه پژوهش و آموزش صرف می‌شود، اما تا رسیدن به یک اقتصاد نوآور، پژوهش‌های کارآمد، درآمدزا و حامی نوآوری نیروی انسانی فاصله داریم.
عاقل ابراز کرد: با توجه به سبقه مذهبی شهرستان، ساختمان‌هاي متعدد، هیئات و مساجد و حسینیه‌هايي وجود دارد که فقط در زمان‌های کوتاه و مناسبتی از آنها استفاده می‌شود. حال آنکه با در اختیار گذاشتن این فضاها به جوانان نوآور و محقق یا ایجاد فضاهای کارگاهی برای آنان می توان مسیر حرکت‌های نوآورانه و دانش‌بنیان را هموارتر کرد.
وی با بیان اینکه بهره‌برداری از وقف در راستای رفع نیازهای جامعه می‌تواند گره‌گشایی بیشتر در حل مشکلات داشته باشد؛ گفت: برای تحقق شعار سال و توجه ویژه به حوزه دانش بنیان و اشتغال‌آفرینی آماده‌ایم تا با کمک اداره اوقاف، صدقات جاریه را در این راستا هدایت کنیم زیرا می‌توان از طریق وقف بخش اعظمی از نیازهای جامعه را مرتفع نمود.
وقف در حوزه علم و فن‌آوری نیازمند فرهنگ‌سازی
“وقف ” کلمه ای سه حرفی است اما در درون آن دنیایی خیر و نیکی می‌توان متصور شد و آنهایی که به دنبال نشر خیر هستند در شرایط فعلی جامعه می‌توانند با وقف در عرصه علم و فناوری، ماندگار شوند این در حالی است که در بیانیه گام دوم انقلاب هم، جوانان، دانش، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان مورد تاکید قرار گرفته و آینده کشور در این مسیر قرار دارد. لذا ترویج فرهنگ وقف باید با این مسیر همراه شود. این مهم در کاشمربه عنوان یک شهرستان وقفی بیشتر مورد تاکید است.
در این خصوص رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر گفت: وقف علم و فن‌آوری یکی از اولویت‌های امروز کشور است .
حجت الاسلام حسین نیساری افزود: در حوزه علم و فناوری در سال‌های گذشته رهبر معظم انقلاب چند اولویت را برای وقف‌های جدید اعلام کردند که مهم ترین آن، سوق دادن مردم به سمت وقف علم و فناوری بود و سازمان اوقاف هم این مهم را در دستور کار خود قرار داده است.
وی با بیان اینکه در این راستا اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان، کارگروه‌هایی را تشکیل داد تا هر کس بنا به صلاحدید خود در هر بخش که ضروری دانست وقف داشته باشد که وقف علم و فناوری هم در اولویت قرار گرفت.
وی گفت: نکته مهم در توسعه وقف علم و فناوری این است که انجام آن وظیفه سازمان اوقاف است یا دغدغه‌مندان این حوزه باید به آن ورود کنند.
نیساری گفت: عده‌ای در شهرستان دغدغه شان محیط زیست، علوم قرآنی و کتاب و کتابخوانی است و حوزه‌های دیگر دغدغه‌مندانی دارد و ممکن است عده‌ای سمن‌هایی تشکیل داده و فعالیت کنند. ما از همان ابتدای کار در شهرستان کارگروه وقف علم و فناوری راه‌اندازی کردیم و معتقد بودیم باید اعضای این کارگروه، دغدغه این را داشته باشند که اغلب اساتید دانشگاه و دانشجویان در این کارگروه حضور داشتند.
وی اظهارداشت: در حوزه وقف موضوعات متعددی هست که اوقاف نمی‌تواند به تنهایی پاسخگوی همه آنها باشد و باید دغدغه‌مندان هر حوزه وارد کار شوند و ما هم به آنها کمک می‌کنیم.
وی گفت: به عنوان مثال در گذشته در شهرستان، وقف قرآنی وجود نداشت اما با فعال‌شدن کارگروه وقف قرآنی، هم اکنون ۱۵ موقوفه قرآنی در شهرستان به ثبت رسیده بدون اینکه سازمان اوقاف در این مسئله دخالت داشته باشد و تنها راهنمایی ومشاوره انجام شده و مجوز فعالیت قانونی داده‌ایم تا پیگیری امور باشند .همین کارگروه در حوزه ایثار و شهادت نیز راه افتاده و شش موقوفه به ثبت رسیده و تنها ما پیگیر اموربودیم.
وی با تاکید براینکه باید در حوزه وقف علم و فناوری و محیط زیست که نیاز روز جامعه هست نیز باید مسیر هموار شود؛ گفت: در سال‌های گذشته در حوزه علم و فناوری در شهرستان کارگروه ویژه‌ای راه افتاده است.
رئیس اداره اوقاف کاشمر افزود: با وجود مشغله‌های فراوان کاری حوزه وقف، نسبت به این موضوع دغدغه وجود داشته و یک وقف به ثبت رسیده اما لازم است کارگروه وقف علم و فناوری بیش از گذشته فعال شود و ساز و کاری ترسیم نماید و با ساماندهی مناسب فعالیتی در خور انجام دهند .
وی ابراز کرد: اغلب کسانی که می‌خواهند وقف انجام دهند افراد مسن هستند که می‌پندارند تنها وقف در حوزه مسائل مذهبی ثواب دارد. لذا در حوزه وقف علم و فناروی و محیط زیست و … نیاز به فرهنگ‌سازی داریم .
نیساری گفت:اگرچه اوقاف در این راستا باید اقدام کند اما همه کار را نباید از اوقاف بخواهیم بلکه باید در راستای فرهنگ‌سازی، اساتید حوزه و دانشگاه وارد عمل شوند زیرا تا زمانی که در ذهن مردم کار خیر صرفا مسجد سازی و صرف هزینه عزاداری اهل بیت و … باشد توجه وقف به سایر نیازهای جامعه مغفول می‌ماند در حالی که در جامعه اسلامی توسعه فناوری هم گره‌گشای مردم است و هم کار خیر محسوب می‌شود.
وی افزود: بارها به واقفین پیشنهاد داده و موارد مورد نیاز جامعه را احصاء کردیم و برای وقف در حوزه اجتماعی و علمی و … مشاوره می‌دهیم اما در نهایت این واقف است که از بین آنها انتخاب می‌کند. هرچند تلاش می‌شود ذهن افراد را به سمت رفع نیازهای جدید جامعه سوق دهیم اما توفیق چندانی نداشته‌ایم و دلیل آن این است که ذهنیت مردم نسبت به این نوع وقف آماده نیست.
نیساری از همه دغدغه‌مندان دعوت کرد؛ در حوزه وقف علم و فناوری وارد عمل شوند تا از برکات وقف در این حوزه مهم و بروز جامعه بهره مند شوند.
وی گفت: سازمان اوقاف در خراسان رضوی در طول سال‌های اخیر توفیقات خوبی داشته و با همکار با بنیاد علمی نخبگان نتایج خوبی به دست آورده، اما راه برای پیمودن زیاد است و باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد تا بتوان در این زمینه قدم هایی برداشت و از نهادهایی که در زمینه تولیدات همراه با فناوری و علم و نوآوری فعال شده‌اند حمایت کرد.
رئیس اداره اوقاف کاشمر گفت: در حوزه وقف علم و فناروی در ابتدای راه هستیم و می‌طلبد افراد تاثیرگذار در جامعه و گروه‌های مرجع در این مسئله ورود یابند و در زمینه فرهنگ‌سازی اقدام کنند .
وی افزود: در شهرستان کاشمر در حوزه محیط زیست، در حوزه کتاب و کتابخوانی، در حوزه ورزش اصلا وقف نداریم حال آن که مصادیق وقف و موضوعات مورد نیاز امروز جامعه فراوان است و انتظار پرداختن به این موضوعات تنها توسط اوقاف امکان ناپذیر است و نیاز به همراهی دغدغه مندان هر حوزه دارد البته ما زیرساختها را آماده می کنیم .
وی با تاکید برانجام وقف‌هایی در راستای رفع نیازهای جامعه باشد؛ اظهارداشت: برای ایجاد موقوفات دانش‌بنیان همه باید تلاش کنیم.
نیساری گفت: عده‌ای در شهرستان دغدغه شان محیط زیست، علوم قرآنی و کتاب و کتابخوانی است و حوزه‌های دیگر دغدغه‌مندانی دارد و ممکن است عده‌ای سمن‌هایی تشکیل داده و فعالیت کنند. ما از همان ابتدای کار در شهرستان کارگروه وقف علم و فناوری راه‌اندازی کردیم و معتقد بودیم باید اعضای این کارگروه، دغدغه این را داشته باشند که اغلب اساتید دانشگاه و دانشجویان در این کارگروه حضور داشتند.
وی اظهارداشت: در حوزه وقف موضوعات متعددی هست که اوقاف نمی‌تواند به تنهایی پاسخگوی همه آنها باشد و باید دغدغه‌مندان هر حوزه وارد کار شوند و ما هم به آنها کمک می‌کنیم.
وی گفت: به عنوان مثال در گذشته در شهرستان، وقف قرآنی وجود نداشت اما با فعال‌شدن کارگروه وقف قرآنی، هم اکنون ۱۵ موقوفه قرآنی در شهرستان به ثبت رسیده بدون اینکه سازمان اوقاف در این مسئله دخالت داشته باشد و تنها راهنمایی ومشاوره انجام شده و مجوز فعالیت قانونی داده‌ایم تا پیگیری امور باشند .همین کارگروه در حوزه ایثار و شهادت نیز راه افتاده و شش موقوفه به ثبت رسیده و تنها ما پیگیر اموربودیم.
وی با تاکید براینکه باید در حوزه وقف علم و فناوری و محیط زیست که نیاز روز جامعه هست نیز باید مسیر هموار شود؛ گفت: در سال‌های گذشته در حوزه علم و فناوری در شهرستان کارگروه ویژه‌ای راه افتاده است.
رئیس اداره اوقاف کاشمر افزود: با وجود مشغله‌های فراوان کاری حوزه وقف، نسبت به این موضوع دغدغه وجود داشته و یک وقف به ثبت رسیده اما لازم است کارگروه وقف علم و فناوری بیش از گذشته فعال شود و ساز و کاری ترسیم نماید و با ساماندهی مناسب فعالیتی در خور انجام دهند .
وی ابراز کرد: اغلب کسانی که می‌خواهند وقف انجام دهند افراد مسن هستند که می‌پندارند تنها وقف در حوزه مسائل مذهبی ثواب دارد. لذا در حوزه وقف علم و فناروی و محیط زیست و … نیاز به فرهنگ‌سازی داریم .
نیساری گفت:اگرچه اوقاف در این راستا باید اقدام کند اما همه کار را نباید از اوقاف بخواهیم بلکه باید در راستای فرهنگ‌سازی، اساتید حوزه و دانشگاه وارد عمل شوند زیرا تا زمانی که در ذهن مردم کار خیر صرفا مسجد سازی و صرف هزینه عزاداری اهل بیت و … باشد توجه وقف به سایر نیازهای جامعه مغفول می‌ماند در حالی که در جامعه اسلامی توسعه فناوری هم گره‌گشای مردم است و هم کار خیر محسوب می‌شود.
وی افزود: بارها به واقفین پیشنهاد داده و موارد مورد نیاز جامعه را احصاء کردیم و برای وقف در حوزه اجتماعی و علمی و … مشاوره می‌دهیم اما در نهایت این واقف است که از بین آنها انتخاب می‌کند. هرچند تلاش می‌شود ذهن افراد را به سمت رفع نیازهای جدید جامعه سوق دهیم اما توفیق چندانی نداشته‌ایم و دلیل آن این است که ذهنیت مردم نسبت به این نوع وقف آماده نیست.
نیساری از همه دغدغه‌مندان دعوت کرد؛ در حوزه وقف علم و فناوری وارد عمل شوند تا از برکات وقف در این حوزه مهم و بروز جامعه بهره مند شوند.
وی گفت: سازمان اوقاف در خراسان رضوی در طول سال‌های اخیر توفیقات خوبی داشته و با همکار با بنیاد علمی نخبگان نتایج خوبی به دست آورده، اما راه برای پیمودن زیاد است و باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد تا بتوان در این زمینه قدم هایی برداشت و از نهادهایی که در زمینه تولیدات همراه با فناوری و علم و نوآوری فعال شده‌اند حمایت کرد.
رئیس اداره اوقاف کاشمر گفت: در حوزه وقف علم و فناروی در ابتدای راه هستیم و می‌طلبد افراد تاثیرگذار در جامعه و گروه‌های مرجع در این مسئله ورود یابند و در زمینه فرهنگ‌سازی اقدام کنند .
وی افزود: در شهرستان کاشمر در حوزه محیط زیست، در حوزه کتاب و کتابخوانی، در حوزه ورزش اصلا وقف نداریم حال آن که مصادیق وقف و موضوعات مورد نیاز امروز جامعه فراوان است و انتظار پرداختن به این موضوعات تنها توسط اوقاف امکان ناپذیر است و نیاز به همراهی دغدغه مندان هر حوزه دارد البته ما زیرساختها را آماده می کنیم .
وی با تاکید برانجام وقف‌هایی در راستای رفع نیازهای جامعه باشد؛ اظهارداشت: برای ایجاد موقوفات دانش‌بنیان همه باید تلاش کنیم.